Kręgi Kamienne
Rezerwat florystyczny ze skupieniami porostów na głazach. Powierzchnia rezerwatu to 17,00 ha.
Jest to największy i najbardziej znany w Polsce, a drugi w Europie zespół kurchanów i kamiennych kręgów. Chroni pozostałości cmentarzyska Gotów z ok. II w. n.e. Pośród sosnowego lasu znajduje się 10 całych kręgów i 2 fragmenty kręgów. Najmniejszy krąg ma średnicę 15metrów , a największy 33 metry. W każdym z nich jest od 16 do 29 kamieni wystających z ziemi na 20 do 70 cm. Pośrodku kręgu ustawiony jest jeden lub dwa kamienie. Oprócz kręgów na terenie rezerwatu znajduje się także około 30 kurhanów o średnicy 8-12 metrów. W tych kręgach i kurhanach odkryto ponad 600 grobów. Podczas badań archeologicznych odnaleziono w grobach między innymi tradycyjne ozdoby oraz rzymską ceramikę. Przybycie Gotów na te tereny datuje się na 70 lata n.e. , w okresie panowania wpływów rzymskich. Goci osiedlili się tutaj najprawdopodobniej w na okres ok. 150 lat. Pochówki członków tej kultury odbywały się właśnie we wspomnianych kurhanach z nasypem kamiennym, w kręgach kamiennych i w części płaskiej cmentarzyska, gdzie wszystkie groby były początkowo oznaczone tzw. stelami, czyli płaskimi, postawionymi pionowo płytami.
Trasa przez cmentarzysko oznakowana jest strzałkami. Idąc tą trasą napotykamy na kurhany i kręgi oraz na jedyny w swoim rodzaju lej, który Goci uważali, za prowadzący w otchłań zaświatów. Odnalezione tu szczątki ludzkie należą zapewne do tych, którzy nie zasługiwali na tradycyjny pochówek.
Kręgi stanowią również wartość przyrodniczą. Na głazach i kurhanach przyrodnicy odkryli ponad 40 gatunków porostów i 6 gatunków mchów. Na polodowcowych głazach narzutowych, żyją kilkusetletnie porosty charakteryzujące się powolnym wzrostem. Ich wiek określa się na postawie rozmiaru plechy, wiedząc jaki jest jej przyrost w ciągu roku. Ciekawym zjawiskiem jest występowanie takich gatunków, które są charakterystyczne dla najwyższych partii górskich i nie spotyka się ich na nizinach. Naukowcy część z nich oznaczyli jako te, które występowały już we wczesnej epoce lodowcowej.
Na terenie rezerwatu odbywają się również imprezy kulturalne związane z kulturą Gotów. Miesiącem szczególnym jest wrzesień, wówczas mistycyzmu dodają temu miejscu pięknie kwitnące wrzosy. Przy dźwiękach celtyckiej muzyki można skosztować wspaniałych potraw, nauczyć się lepienia garnków z gliny lub obejrzeć pokaz mody gockiej.
Rezerwat spełnia funkcję turystyczną, poznawczą i edukacyjną. Jest w pełni udostępniony do zwiedzania , a na jego terenie wytyczone są ścieżki wyposażone w tablice informacyjne.
Położony jest około 14 km na północ od Czerska i 1,5 km od wsi Odry, gdzie znajduje się filia chojnickiego muzeum archeologicznego. Teren rezerwatu ogrodzony jest drewnianym płotem, a wstęp na jego teren odbywa się przez bramę wejściową. Jest z pewnością najlepiej udostępnionym i najliczniej odwiedzanym rezerwatem na obszarze powiatu. Godzinny otwarcia rezerwatu: w sezonie poniedziałek -piatek10.00-17.00, sobota, niedziela i święta 11.00 – 19.00 (grupy zorganizowane po wcześniejszym uzgodnieniu). Kustoszem rezerwatu jest pani Zofia Breske tel. 52 398 61 30, 601 336 015. Bilet wstępu do rezerwatu kosztuje 4 zł. 50 % zniżki przysługują uczniom szkół i studentom, emerytom i rencistom, osobom niepełnosprawnym. Natomiast zwolnione z opłat są: dzieci do lat 6, pracownicy służb ochrony przyrody, Nadleśnictwa Czersk i grupy zorganizowane pod przewodnictwem pracowników Nadleśnictwa , pracownicy naukowi posiadający pozwolenie na prowadzenie badań naukowych na obszarze rezerwatu.
Źródło: Kraina zimorodka i lobelii
Kamienne Kręgi Gotów , Wydawnictwo „Region”, Gdynia 2006
Cisy nad Czerską Strugą
Rezerwat został powołany dla ochrony stanowiska cisa pospolitego. Najatrakcyjniejsza jego część to wielogatunkowy drzewostan, wielopiętrowy z dużym skupiskiem cisów. Ta część jest ogrodzona i poruszać się można po niej tylko wyznaczonymi ścieżkami. Ścieżka została tak wytyczona aby udostępnić najbardziej interesujące fragmenty lasu z okazami cisa pospolitego
Rezerwat znajduje się ok. 3 km od Czerska, w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 237 Czersk – Tuchola. Od strony zachodniej graniczy z łąkami leżącymi w dolinie Czerskiej Strugi. W odległości około 0,5 km na wschód od rezerwatu znajduje się Jezioro Świdno.
W pobliże rezerwatu dotrzeć można samochodem i pozostawić go na parkingu leśnym. Następnie przejść 200 m pieszo. Można również podążając niebieskim szlakiem pieszym Partyzantów AK, zejść z niego i zapoznać się z rezerwatem i ponownie na niego wrócić. Na parkingu oraz przy bramie rezerwatu znajdują się tablice informacyjne.
Źródło: Kraina zimorodka i lobelii
www.lasy.com.pl
Ustronie
Ustronie to rezerwat leśny obejmujący prawie 10 hektarowy obszar. Ochroną objęto fragment lasu mieszanego o charakterze naturalnym z udziałem buka, dębu, sosny, brzozy, grabu i brekinii. Teren rezerwatu i jego otoczenie jest urozmaicony pod względem fizjograficznym i geomorfologicznym.
Rezerwat znajduje się w odległości około 6 km od Czerska, przy drodze publicznej Krucze-Ustronie. Najbliżej rezerwatu położona jest miejscowość Kurcze. W pobliże rezerwatu dojechać można samochodem , zaparkować go we wsi Dąbki lub Kurcze (ok. 1 km od rezerwatu). Można również podążając niebieskim szlakiem pieszym Partyzantów AK, zejść z niego i zapoznać się z rezerwatem i ponownie na niego wrócić. Po terenie rezerwatu można poruszać się bez ograniczeń.
Źródło: Kraina zimorodka i lobelii
www.lasy.com.pl
Mętne
W chwili powstania powierzchnia rezerwatu wynosiła 53,28 ha (1963 r.). Staraniem leśników z Nadleśnictwa Czersk, w 2006 r. rezerwat został powiększony do pow. 103.35 ha o przylegające w północnej części torfowiska.
W skład rezerwatu wchodzi Jezioro Mętne oraz otaczające je tereny podmokłe. Na obszarze tym dominują zbiorowiska roślinne typowe dla torfowisk przejściowych i wysokich. Brzoza niska, dla ochrony, której rezerwat został utworzony, zamieszczona jest w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin i objętej ścisła ochroną gatunkową. Spotkamy tu również ważkę – iglicy małej, która należy do gatunku chronionego i uznanego za silnie zagrożony w Polsce.
Na terenie rezerwatu występują również inne ciekawe elementy flory i fauny m.in.: rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, turzyca bagienna, żmija zygzakowata, zaskroniec, padalec. Rezerwat jest również ostoją żurawia. Rezerwat ten jest zamknięty dla ruchu turystycznego. W pobliże rezerwatu można dotrzeć kierując się na północ od miejscowości Rytel w kierunku leśniczówki Ostrowy.
Źródło: Kraina zimorodka i lobelii
